Financiering
De belangrijkste financieringsopties
Voor collectieve woningbouwprojecten, zoals Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) of wooncoöperaties, zijn er verschillende financieringsopties beschikbaar. De financiering van deze projecten kan complexer zijn dan bij individuele woningbouw, maar biedt ook mogelijkheden om kosten te delen en toegang te krijgen tot speciale subsidies en leningen. Hieronder vind je de belangrijkste financieringsopties:
1. Hypotheek voor collectieve woningbouw (CPO-hypotheek)
Individuele deelnemers aan een CPO-project kunnen meestal een hypotheek afsluiten om hun toekomstige woning te financieren. Banken bieden speciale hypotheken aan voor CPO-projecten. Kenmerken van deze hypotheken zijn:
- Individuele hypotheekaanvraag: Elke deelnemer sluit zijn of haar eigen hypotheek af op basis van inkomen en kredietwaardigheid.
- Achterborg voor de bouwfase: Vaak is een garantstelling vereist voor de bouwfase. Dit wordt soms geregeld via een gemeenschappelijke lening of een borgfonds.
- Fasefinanciering: De hypotheek wordt gefaseerd uitbetaald, afhankelijk van de voortgang van de bouw. In de eerste fase wordt vaak grond gefinancierd, later de daadwerkelijke bouw.
2. Collectieve lening
Voor bepaalde onderdelen van een collectief project kan een gezamenlijke lening worden afgesloten. Dit is vooral handig voor de financiering van gemeenschappelijke voorzieningen of voor de aankoop van grond door de groep. Deze lening kan op verschillende manieren worden georganiseerd:
- Coöperatieve bankleningen: Banken bieden soms leningen aan aan coöperaties of collectieven voor de financiering van grond, bouwkosten of gemeenschappelijke voorzieningen.
- Gemeenschappelijke borg: Leden van de groep staan gezamenlijk borg voor deze lening, wat vaak vereist is bij projecten die nog in de ontwikkelingsfase zitten.
3. Subsidies
Er zijn verschillende subsidieprogramma's beschikbaar voor collectieve woningbouw, vooral als het gaat om duurzaam of sociaal wonen. Mogelijke subsidies zijn:
- Subsidie Duurzaam Bouwen: Voor projecten die gebruik maken van duurzame materialen, energiezuinige technieken of andere milieuvriendelijke oplossingen.
- Wooncoöperatiesubsidies: In sommige gemeenten zijn er specifieke subsidies voor wooncoöperaties die sociale huurwoningen of duurzame woonvormen realiseren.
- Provinciale of gemeentelijke subsidies: Lokale overheden bieden soms subsidies aan om woningbouwprojecten te stimuleren, bijvoorbeeld in krimpregio's of voor het realiseren van betaalbare woningen.
4. Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ)
Voor projecten waarbij wonen en zorg gecombineerd worden, kan de
Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ) interessant zijn. Deze regeling biedt financiering voor de ontwikkeling van woonzorgprojecten, waarbij groepen mensen samen wonen en ondersteuning of zorg ontvangen. Het kan gebruikt worden voor de bouw van gemeenschappelijke voorzieningen of het ontwikkelen van zorgconcepten binnen een collectief project.
5. Revolverende fondsen
Verschillende gemeenten en provincies hebben revolverende fondsen ingesteld voor duurzame woningbouw en herontwikkeling. Deze fondsen lenen geld uit aan collectieve projecten, waarbij de lening wordt terugbetaald en opnieuw beschikbaar komt voor andere projecten. Voorbeelden hiervan zijn:
- Fonds voor stedelijke vernieuwing: Dit fonds kan gebruikt worden voor collectieve woningbouwprojecten die bijdragen aan de verbetering van de leefomgeving.
- Duurzaamheidsfondsen: Fondsen die gericht zijn op het stimuleren van energieneutraal en duurzaam bouwen.
6. Crowdfunding
Crowdfunding kan een creatieve manier zijn om een collectief woningbouwproject (deels) te financieren. Dit kan bijvoorbeeld worden gebruikt om financiering te vinden voor gemeenschappelijke voorzieningen of specifieke duurzaamheidsmaatregelen. Twee vormen van crowdfunding zijn mogelijk:
- Donatie-gebaseerd: Mensen doneren geld aan het project zonder een directe financiële tegenprestatie.
- Lening-gebaseerd: Mensen investeren in het project in ruil voor een rendement op hun investering, waarbij het geleende geld wordt terugbetaald met rente.
7. Eigen inleg van deelnemers
Bij de start van een collectief project, vooral in de voorbereidende fase, is vaak een eigen financiële inleg van de deelnemers vereist. Dit geld wordt gebruikt voor:
- Het oprichten van de vereniging of coöperatie.
- De kosten van advies en begeleiding (bijvoorbeeld voor het inhuren van een CPO-adviseur of architect).
- Het aanvragen van vergunningen en het doen van haalbaarheidsstudies.
8. Banken en financiële instellingen gespecialiseerd in collectieve projecten
Er zijn enkele banken en instellingen die zich richten op het financieren van collectieve woningbouwprojecten. Voorbeelden zijn:
- Rabobank: CPO-projecten in heel Nederland kunnen in de opstartfase een beroep doen op de Rabo Ontwikkelbijdrage voor Collectieve Woonvormen. Voordat CPO-plannen definitief zijn, moet er al veel tijd en vaak ook geld geïnvesteerd worden. Collectieve woonprojecten kunnen een aanvraag doen voor een bijdrage van maximaal € 5.000 ter compensatie van de opstartkosten. Woon-coöperaties kunnen zelfs op een bijdrage van €25.000 rekenen.
- Triodos Bank: Triodos biedt financiering voor duurzame en sociaal gerichte woningbouwprojecten, inclusief CPO’s en wooncoöperaties.
9. Particuliere investeerders of vastgoedfondsen
Voor grotere collectieve woningbouwprojecten kan het mogelijk zijn om financiering te verkrijgen van particuliere investeerders of vastgoedfondsen. Dit kan vooral interessant zijn voor wooncoöperaties die sociale of betaalbare woningen realiseren, waarbij een investeerder rendement haalt uit de verhuur van de woningen.
10. Regeling Gemeentelijke Grondprijzen
In sommige gevallen kunnen gemeenten een gunstige grondprijs aanbieden voor collectieve woningbouwprojecten, vooral als deze bijdragen aan sociale doelen, zoals het bieden van betaalbare woningen of het stimuleren van duurzaamheid. Dit kan leiden tot een lagere grondprijs of speciale financieringsvoorwaarden voor het kopen van bouwgrond.
11. Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn)
Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) biedt financiële ondersteuning voor woningbouwprojecten, waaronder collectieve projecten. Dit kan in de vorm van laagrentende leningen, vaak gericht op duurzaam bouwen of het verbeteren van de leefomgeving. Het SVn werkt samen met gemeenten, provincies en andere instanties.
Community builder & ervaringsdeskundige